Club Umpire: ik dacht dat ik kon fluiten… ik wist eigenlijk niets

35 jaar lang floot ik hockeywedstrijden met de zelfzekerheid van iemand die de regels, het spel en zijn ritme kent. Dus toen ik zag dat de federatie een opleiding “Club Umpire” organiseerde voor jeugdwedstrijden, dacht ik: gemakkelijk, een formaliteit.Wat ik meemaakte? Precies het tegenovergestelde. Coaching, afleren, inzichten… en een terugkeer naar de essentie van het fluiten. Dit is het verhaal van een onverwacht traject.

Een les in nederigheid

Hockey speel ik al decennialang. Als speler, maar ook als “papa-scheids” – in zowat elke reeks, behalve waar nationale scheidsrechters fluiten. Toen de federatie haar “Club Umpire”-traject lanceerde voor jeugdwedstrijden, heb ik niet lang nagedacht. Ik ken de regels, ik heb de reflexen… komt goed.

Gelukkig had ik het lumineuze idee om een vriend te vragen – en niet de minste: Laurent Van Caubergh, ex-mentor bij de LFH en nationaal coach – om me te komen observeren tijdens een wedstrijd. Twee uur van zijn tijd. Op een zaterdag. En dan nog eens op een andere zaterdag. Zonder iets te vragen. Gewoon om te helpen.En toen kwam de eerste klap: niet alleen coaches of trainers geven hun tijd aan deze sport. Ook mentors, scheidsrechters en opleiders bouwen mee aan het hockey.

En de tweede klap kwam tijdens die wedstrijden: ik ontdekte dat ik geen scheidsrechter was… maar een manager. Iemand die reageert, die “het vadertje speelt”. Ik ken de fouten, ik zie het spel, maar mijn positionering is twijfelachtig, mijn gebaren komen uit een ander tijdperk (ja hoor, ik wijs de plaats van de fout nog aan met twee armen), en ik fluit als een speler die het spel kent – niet als een ref die duidelijk moet zijn. Kortom: ik besefte dat er heel wat moest worden afgeleerd.

Scheidsrechter zijn: een kunst apart

Wat ik dacht dat een snelle validatie zou worden, werd een echt leerproces. Ik dook in de inhoud van het Club Umpire-programma van de federatie. En ook daar: verrassing. Het doel is niet om te testen wat je weet, maar om je te leren functioneren binnen een systeem. Positionering, fluitsignalen, lichaamstaal, samenwerking met je collega… alles moet coherent, uniform en helder zijn.

Neem nu de grijze zones: daar gaat het niet alleen om de regel, maar om de gedeelde interpretatie. Moet iedereen op vijf meter staan bij een receptie van een flick? Mag een speler dichterbij zijn als hij de bal niet speelt? De waarheid is minder belangrijk dan de afstemming tussen beide scheidsrechters. En daar begreep ik: fluiten is geen exacte wetenschap. Het is een taal. Eentje die je met twee spreekt.

En hoe meer ik aandacht begon te besteden aan mijn positie, mijn gebaren, mijn fluitsignaal… hoe meer er iets subtiels veranderde: de “papa” verdween. Zoals Engelse rechters die een pruik opzetten om te tonen dat ze niet als persoon spreken. Door mijn houding en voorbereiding, werd ik wat ik moest zijn: een neutraal, rechtvaardig, zichtbaar referentiepunt.

Het examen: streng maar warm… en een diploma dat iets betekent

Dankzij de inzet van Jean-François Verpaele werd ik uitgenodigd voor mijn evaluatie. En ook daar: ik dacht dat het iets snel-snel zou zijn.Fout gedacht.

Frédéric, de begeleider, mailde me twee dagen op voorhand: uur, locatie, checklist. Alles werd voorbereid. Nathalie stuurde me een WhatsApp: “Klaar? Vragen? Vergeet je afspraken niet! Veel succes!”Die warmte raakte me.

Op de dag zelf: Frédéric, kalm, nauwkeurig, positief. Mijn collega van de dag had al zijn diploma. We stemden op voorhand onze signalen, fouten en aanpak af. De match verliep goed.Achteraf kreeg ik een fijne debriefing… en het verlossende nieuws: ik was geslaagd. Mijn digitaal diploma volgde meteen.

Maar veel belangrijker dan dat stukje papier was wat het symboliseerde: respect.Voor de anderen, voor de regels… maar vooral voor jezelf.Begrijpen dat een scheidsrechter niet fluit om gelijk te krijgen. Hij fluit om gerespecteerd te worden. Omdat hij zijn best doet. En vaak is dat al heel wat.

Een avontuur dat je zou moeten beleven

Dus ja. Ik ben aan dit traject begonnen met het idee: even diploma halen.Ik ben eruit gekomen met een totaal nieuwe blik:Op mezelf. Op de refs. Op het spel.

Zal ik de wedstrijden die ik fluit voortaan revolutioneren? Waarschijnlijk niet.Maar één ding weet ik zeker: ik zal ze aanpakken met meer rust, meer precisie… en meer respect.

Hou je van hockey? Wil je iets teruggeven aan deze sport? Wil je begrijpen hoe het echt werkt, op het veld? Doe het dan. Schrijf je in. Probeer het. Je zal meer leren dan je ooit dacht.