Sinds enkele jaren is het een traditie geworden om tijdens "Dry January" en de Tournée Minérale in februari even de rem op de alcoholconsumptie te zetten. Wij spraken met dokter Marc Vincent, lid van de medische commissie van de federatie LFH in samenwerking met de VHL, en dokter Thomas Orban, huisarts, lid van de Franse vereniging voor alcoholologie en medeoprichter van de alcoholcel van de Wetenschappelijke Vereniging voor Algemene Geneeskunde. Hij schreef het boek "Alcohol zonder taboes", speciaal gericht op 12- tot 35-jarigen. Met hem onderzochten we het alcoholgebruik bij jongeren en het fenomeen van de derde helft.

Dry January werd in 2013 in het Verenigd Koninkrijk gelanceerd door de organisatie Alcohol Change. Het doel? Mensen aanmoedigen om een maand lang geen alcohol te drinken na de feestdagen. In België kreeg deze beweging in 2017 navolging met de Tournée Minérale, gelanceerd door de Stichting tegen Kanker. Intussen is het voor sommigen een vaste traditie geworden om een maand – of zelfs twee maanden – een pauze in te lassen.In het hockey valt deze periode samen met de winterstop voor outdoorwedstrijden. Een mooie gelegenheid voor sommige spelers om zich te wagen aan een alcoholvrije uitdaging, aangezien de klassieke derde helft dan toch vaak achterwege blijft.
De derde helft: een blijvend ritueel
Hoewel sommige hockeytradities zijn verdwenen, houdt de derde helft nog altijd stand, in alle divisies. Maar hoe zit het met de link tussen dit ritueel en het alcoholgebruik bij jongeren? En is een kleine derde helft voor een 16-jarige U19-speler eigenlijk een probleem? Om deze vragen te beantwoorden, klopten we aan bij dokter Thomas Orban, die al sinds 2023 expertise deelt in zijn boek "Alcohol zonder taboes".

Geen kwestie van moraal, maar van gezondheid
Bij jongeren is de eerste richtlijn wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aanbeveelt: er is geen veilige hoeveelheid alcohol. Zelfs bij een lage consumptie verhoogt het risico op aandoeningen zoals kanker, hart- en vaatziekten en leverproblemen. De boodschap is duidelijk: de beste keuze is gewoon geen alcohol.
Voor volwassenen zijn de richtlijnen iets flexibeler: maximaal 10 eenheden per week voor vrouwen (bijvoorbeeld een glas wijn of een pils van 25 cl per dag) maar ook voor mannen. Maar zelfs dat moet verdeeld worden over meerdere dagen, met minstens twee alcoholvrije dagen per week. Bij jongeren is de richtlijn veel strenger: geen alcohol. De reden? Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het brein pas op 25-jarige leeftijd volledig ontwikkeld is, vooral het prefrontale cortex, dat cruciaal is voor impulscontrole en besluitvorming. Alcohol is een neurotoxine en kan dit proces ernstig verstoren, wat leidt tot geheugenproblemen, verminderde leerprestaties en verhoogde kans op verslaving. Kortom: het gaat niet om goed of slecht, maar om wat schadelijk is voor het lichaam en de hersenen.
Een sociale druk die moeilijk te weerstaan is
In België blijft alcoholgebruik bij jongeren een probleem. Vooral bij U19-teams, waar 16-jarigen samen spelen met 19-jarigen, kan groepsdruk het voor de jongsten moeilijk maken om nee te zeggen. Rituelen zoals "doopfeesten" gaan vaak gepaard met drankspelletjes en grote hoeveelheden alcohol. Zelfs tijdens een gewone derde helft wordt een poging om iets alcoholvrij te drinken al snel ontmoedigd door opmerkingen als "Geen Ice Tea in de pot!".
En hoeveel jongeren drinken te veel? Wie het zeker wil weten, hoeft alleen maar een zaterdagavond door te brengen in de clubhuizen na een wedstrijdweekend.

Alcohol en prestaties: een slechte combinatie
Voor sporters is het belangrijk om te weten hoe alcohol hun lichaam beïnvloedt. Alcohol belemmert bijvoorbeeld de eliminatie van melkzuur, wat het herstel na inspanning vertraagt. Daarnaast werken drankjes met meer dan 4% alcohol vochtafdrijvend, wat het lichaam uitdroogt in plaats van hydrateert. Gevolg: minder uithoudingsvermogen en een groter risico op blessures. Maar wie wijt een blessure aan de biertjes van twee dagen eerder? Meestal worden andere excuses gezocht, zoals slecht schoeisel of een gebrek aan warming-up.
Clubs zonder alcohol: een verre droom?
Sinds 1 januari 2025 is het verboden om te roken in sportclubs en openbare ruimtes. Zou eenzelfde maatregel ooit kunnen gelden voor alcohol? In Australië ontstaan nu al de eerste alcoholvrije clubs.

Een compromis is misschien realistischer: waarom geen mix van alcoholvrije en gewone drankjes aanbieden? Als fair play bij hockey hoort, waarom dan ook geen zero alcohol? Met een "half en half"-meter bier in volwassen ploegen (bij jeugd blijft het op "zéro") is niemand verliezer en blijft iedereen scherp, op én naast het veld.
Comments